Kategori: Makaleler

Kan Otu Çiçeği Nasıl Olur? Doğanın Zarafetinden Toplumsal Dönüşüme Bir Yolculuk Bazı bitkiler yalnızca doğanın bir parçası değildir; onlar, toplumun derinlerine işleyen semboller taşır. “Kan otu çiçeği” de tam olarak böylesi bir bitkidir. Kimi zaman bir şifanın, kimi zaman direnişin, kimi zamansa umudun simgesi olarak karşımıza çıkar. Bu yazıda, kan otu çiçeğini sadece botanik bir merak konusu olarak değil; toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet ekseninde yeniden düşünmeye davet ediyoruz. Çünkü bir çiçeğin büyüme hikâyesi bile, aslında insanlığın kendisi hakkında çok şey anlatır. Kan Otu Çiçeği Nedir? Doğanın Kan Kırmızısı Mucizesi Kan otu çiçeği (Sanguinaria canadensis), özellikle Kuzey Amerika’da doğal…

Peygamberimiz Giyiminde Nelere Dikkat Ederdi? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimelerin gücü, insanın yüreğine dokunan, ruhunu okşayan bir etkiye sahiptir. Her sözcük, her cümle, bir hikaye anlatır ve bir anlam taşır. Aynı şekilde, bir kişinin giydiği kıyafet de onun kimliğini, değerlerini ve iç dünyasını yansıtan derin bir anlatıdır. Edebiyatçılar, her şeyin bir anlam taşıdığı dünyamızda, insanın dış görünüşünü, davranışlarını ve seçimlerini inceleyerek daha büyük anlamlar ararlar. Peygamberimizin giyimi de işte tam bu noktada, derin bir anlatı, bir kültürel ve manevi metin gibi karşımıza çıkar. O, giyiminde gösterdiği sadelik, tevazuu ve ahlaki değerlerle, sadece toplumuna değil, tüm insanlığa örnek olmuştur. Peki, Peygamberimizin…

Mahallileşme Ne Demek? Felsefenin Işığında Yerelin Anlamı Üzerine Bir filozof için her kavram, varoluşun başka bir yüzünü keşfetme davetidir. “Mahallileşme” de bu anlamda yalnızca sosyolojik bir olgu değil; insanın kendini, mekânını ve anlamını yeniden kurma biçimidir. Küreselleşmenin soyut ağları içinde kimliğini arayan insan, bir noktada dönüp kendi sokağına, kendi sesine ve kendi diline kulak vermek ister. Mahallileşme, bu geri dönüşün felsefi ifadesidir — bir anlamda “varoluşun yeniden yer bulması”dır. Etik Perspektiften Mahallileşme: Sorumluluğun Coğrafyası Etik açıdan mahallileşme, insanın yaşadığı yerle kurduğu ahlaki ilişkinin adıdır. Küresel ölçekte evrensel değerlerden söz ederken, bireyin kendi mahallesinde, kendi komşusuna karşı sorumluluğu ne kadar gerçek…

Kızıldere Köyü Alevi mi? Kimlik, İnanç ve Varlık Üzerine Felsefi Bir Düşünme Denemesi Bir Filozofun Penceresinden: Kimliğin Rengi, İnancın Sessizliği Bir filozofun ilk sorusu her zaman “ne” değil, “nasıl” olur. Kızıldere köyü Alevi mi? sorusu da tam olarak bu yüzden bir kimlik sorusu değil, bir varlık ve anlam sorusudur. Çünkü bir yerin Alevi olup olmaması, yalnızca demografik bir bilgi değildir; etik bir duruşu, ontolojik bir kökü ve epistemolojik bir sorgulamayı içerir. Bir köyün kimliği, orada yaşayan insanların inanç biçimlerinden çok, o inancın yaşama biçimlerine nasıl yansıdığıyla ilgilidir. Dolayısıyla mesele, “Kızıldere’de kimler yaşıyor?” değil; “Kızıldere neyi yaşıyor, neyi hatırlıyor, neye inanıyor?”…

Bazen bir hikâye, sadece bir ülkenin değil, insanın iç dünyasının da aynası olur. Bugün sana anlatacağım hikâye, uzak bir diyarın –Japonya’nın– yüzyıllar ötesinden bugüne sızan sessiz bir yankısıdır. Bu yazıyı, bir dost mektubu gibi, bir fincan yeşil çayın buğusu altında paylaşmak istiyorum seninle… Japonya’da Hâlâ Samuray Var mı? Bir Kadın, Bir Erkek ve Bir Efsanenin Ardından Tokyo’nun sisli sabahlarından birinde, Haruto adında genç bir adam elinde paslı bir kılıçla eski bir tapınağa yürüyordu. Yanında, gazeteci olan Aiko vardı; dünyayı duygularla okuyan, her insanın hikâyesinde bir anlam arayan bir kadındı. İkisi de aynı sorunun peşindeydi: “Japonya’da hâlâ samuray var mı?” Haruto’nun…

Gözyaşı Bezleri Nedir? Edebiyatın Duygusal Anatomisinde Bir Yolculuk Bir Edebiyatçının Gözünden: Kelimelerin Ağladığı Yer Kelimelerin de gözleri var mıdır, sizce? Her biri bir hikâyeye, bir yorgun kalbe dokunur; bazen bir dizede, bazen bir suskunlukta gözyaşına dönüşür. Bir yazar olarak, her satırda bir damla insanlığın izini ararım. Gözyaşı, bana göre yalnızca bir bedensel salgı değil, dilin ve duygunun en saf kesişim noktasıdır. İşte bu yüzden gözyaşı bezlerini anlatmak, bir biyoloji dersi değil, insanın içsel edebiyatına yapılan bir yolculuktur. Gözyaşı Bezleri: Bedenin En Şiirsel Organı Tıpta gözyaşı bezleri (lakrimal bezler), gözün üst dış kısmında yer alan, gözyaşını üreten yapılardır. Ancak edebiyatın penceresinden…

Gözetmenin Görevi Nedir? Gücün Gözleri, İktidarın Sessiz Tanıkları Bir siyaset bilimci olarak, güç ilişkilerinin görünmeyen damarlarında dolaşırken şu soruya sıkça dönerim: Kim kime bakıyor, kim kimi gözetliyor? Toplumsal düzen, çoğu zaman iktidarın açık emirlerinden değil, görünmez bakışların sürekliliğinden doğar. Gözetmen, işte bu düzenin hem bekçisi hem de üreticisidir. Ama bu “gözetleme” yalnızca kamera lenslerinden ibaret değildir; siyasal bir işlev, ideolojik bir denetim biçimidir. Peki, gözetmenin görevi tam olarak nedir? Gözetim ve İktidarın İncelikli Dansı Gözetmen, Michel Foucault’nun Panoptikon kavramında olduğu gibi, iktidarın merkezdeki gözü değil, çevredeki çoklu bakışları temsil eder. İktidar artık sadece emir veren değil, gözetleyen, kayıt tutan ve…

Kelimelerin Gücü, Anlamın Katmanları: “Görüşüne Ne Demek?” Üzerine Edebi Bir Yolculuk Kelimeler, insanın dünyayı kavrama biçimidir. Onlar aracılığıyla düşünür, hisseder, sever, kederleniriz. Bir edebiyatçı için her kelime, bir evrendir; her anlam, bir ruh hâlinin yankısı. “Görüşüne” gibi sade bir kelime bile, yüzeyin altında felsefi ve estetik katmanlar barındırır. Çünkü dil, yalnızca iletişim değil, aynı zamanda varoluşun edebi sahnesidir. Bu yazıda “Görüşüne ne demek?” sorusunu yalnızca dilbilgisel bir açıklama olarak değil, edebiyatın anlam örgüsü içinde, bakış, algı, ve özne kavramları etrafında çözümleyeceğiz. Çünkü bazen bir kelime, bir roman kadar derindir. — Görüşüne Ne Demek? Dilsel ve Kavramsal Katman Türk Dil Kurumu’na…

Ekonominin Karanlık Kuyularında: Grizu Patlaması Nasıl Önlenir? Bir ekonomist olarak, her olaya önce şu temel gerçeği hatırlayarak yaklaşırım: Kaynaklar sınırlıdır, ancak insanın seçimleri sonsuzdur. Bu basit ama güçlü önermenin madencilikteki yansıması, hem ekonomik hem insani sonuçları derinden etkiler. Grizu patlamaları yalnızca teknik bir problem değil; aynı zamanda ekonomik kararların, piyasa dinamiklerinin ve toplumsal değerlerin bir yansımasıdır. Bu yazıda, “Grizu patlaması nasıl önlenir?” sorusuna yalnızca mühendislik değil, ekonomi perspektifinden yanıt arayacağız. Çünkü çoğu zaman, bir kazanın kökeninde sadece metan gazı değil, ihmal edilmiş ekonomik öncelikler yatar. Ekonomik Perspektiften Madencilik: Riskin Bedeli Üretim ve Güvenlik Arasındaki Denge Ekonomi bilimi bize her kararın…

En İyi Tava Nedir? Bir Antropoloğun Sofrasında Kültür, Ateş ve Kimlik Üzerine Bir antropolog için her nesne, bir toplumun aynasıdır. Tava da bu aynalardan biridir. “En iyi tava nedir?” sorusu, yalnızca bir mutfak tercihinden ibaret değildir; insanın kültürle, doğayla ve toplulukla kurduğu kadim ilişkinin modern bir yansımasıdır. Çünkü tava, yalnızca yemek pişirme aracı değil, bir kimlik taşıyıcısı, bir ritüel nesnesi, bir toplumsal anlatıdır. Bu yazı, dünyanın farklı mutfaklarından esinle, “tava” kavramını kültürlerin sembolik dilinde yeniden okumayı amaçlıyor. Her kültürde tava, yalnızca bir metal yüzey değil, insanın ateşle kurduğu dostluğun hikâyesidir. Ritüel Nesnesi Olarak Tava: Ateşin Kültürel Dönüşümü İnsanlık tarihi boyunca…